Dấu bưu cục Type E2 Desrousseaux

Dấu E2 được phân loại trong series dạng E (gồm E1, E2, E3) với đặc điểm là con dấu kích thước lớn, đường kính lúc đầu là 24mm, sau tăng lên 26mm. Dấu E2 có vòng tròn bên trong là nét đứt, khác với E1 có vòng tròn bên trong là nét liền. Số nét hay gặp là 12 nét, còn lại cứ dao động trong khoảng từ 11-14 nét đều được Desrousseaux phân vào dạng E2. Dấu E2 được sản xuất từ Pháp, sau đó mang sang Đông Dương theo đơn đặt hàng từ thuộc địa, bắt đầu đưa vào sử dụng năm 1891, phục vụ tới năm 1912 rồi sau đó thay bằng E2(ch).

NHẬT ẤN TYPE E2 DESROUSSEAUX

Vòng tròn bên trong từ 11-14 nét (phổ biến 12 nét)

Kích thước: 24-26mm

Sử dụng từ 1891 tới 1912

PnomPenh | Cambodge

Vòng tròn bên trong 12 nét

Saigon Central | Cochinchine

Vòng tròn bên trong 12 nét

LaoKay | Tonkin

Vòng tròn bên trong 12 nét

Vòng tròn bên trong 13 nét

Vòng tròn bên trong 11 nét

Vòng tròn bên trong 11 nét

Dạng E2 Desrousseaux còn có E2(T) dành riêng cho việc sử dụng điện báo. Chữ T có nghĩa là télégraphique trong tiếng Pháp.

DẠNG E2(T) DESROUSSEAUX

MON-CAY | TYPE E2(T) DESROUSSEAUX TÉLÉGRAPHIQUE

HUE | TYPE E2(T) DESROUSSEAUX TÉLÉGRAPHIQUE

E2(ch) là dạng mà tháng sử dụng các con số để biểu thị thay cho chữ cái. \”ch\” viết tắt của từ chiffres trong tiếng Pháp, có nghĩa là con số trong tiếng Việt hoặc tương đương với từ firgure trong tiếng Anh. E2(ch) được sử dụng trên tất cả các lãnh thổ: Laos, Cambodge, Cochinchine, Annam, Tonkin. Còn E2 không được sử dụng tại HAUT-LAOS (Thượng Lào). Kể từ năm 1912, Pháp mới gửi con dấu E2(ch) này tới Đông Dương và bắt đầu đưa vào sử dụng từ năm 1913. Việc sử dụng khiến chúng bị mòn dần và trong suốt Thế chiến I từ năm 1914 và cho đến 1920, Pháp không còn gửi các con dấu cho thuộc địa nữa nên đôi khi phải tái sử dụng lại con dấu E2 cũ (với ngày tháng là các chữ cái) từ sau 1918.

DẠNG E2(ch) DESROUSSEAUX

Đưa vào sử dụng từ 1913 thay cho E2 bị mòn

E2(ch) | Tonkin

E2(ch) | Cochinchine

E2(ch) | Annam

Desrousseaux chỉ phân E2 thành 3 loại: E2, E2(T), E2(ch) như ở trên, tôi bổ sung thêm một số phân tích về con dấu E2 này dành cho các bạn nghiên cứu chuyên sâu.

1. Khối ngày tháng có 2 bộ font chữ khác nhau.

Có 2 loại khối ngày tháng: một loại dùng bộ chữ Elzévir trong đó tháng là các chữ cái in nghiêng; một loại dùng bộ chữ Arial, tháng là các chữ cái in thẳng. Khối ngày tháng là khối nằm trong vòng tròn bên trong con dấu. Các con dấu tại Cochinchine và Cambodge chủ yếu sử dụng bộ chữ Arial, tại Tonkin tôi thấy kết hợp cả hai bộ chữ Elzévir và Arial trong khối ngày tháng.

Cambodge | Kampot

Font chữ Arial, tháng JUIL in thẳng

Cochinchine | Daingai

Font chữ Arial, tháng JUIL in thẳng

Tonkin | Hanoi

Font chữ Elzévir, tháng MARS in nghiêng

Tonkin | Nam-Dinh

Font chữ Arial, tháng MAI in thẳng

Do khối ngày tháng có thể tháo rời rồi lắp vào lại nên các bạn sẽ thấy độ lệch của khối ngày tháng và tên địa danh sẽ có độ nghiêng với các góc độ khác nhau.

2. Tên địa danh và vùng lãnh thổ có 3 loại kiểu chữ khác nhau.

Một loại chữ vuông đậm, một loại chữ tròn đều, một loại chữ gầy mỏng.

Chữ vuông, đậm

Chữ tròn đều

Chữ gầy, mỏng

3. Tên địa danh có thể có dấu gạch ngang hoặc không có dấu gạch ngang.

Tên địa danh BAOHA viết liền

LANG-SON có dấu gạch ngang

4. Có dấu bưu cục có giờ, có dấu bưu cục không có giờ.

Đa phần tôi thấy các bưu cục tại Cochinchine và Cambodge có giờ nhận thư (1E, 2E, 3E, 4E, 6E,..), bưu cục tại Tonkin chỉ một vài bưu cục lớn mới có.

4E | Giờ nhận thư lúc 4h

2E | Giờ nhận thư lúc 2h

2E | Giờ nhận thư lúc 2h

Không có giờ nhận thư

5. Năm có 4 chữ số.

Thông thường, năm trong khối ngày tháng sử dụng 2 chữ số. Nhưng khi chuyển giao giữa 2 thế kỷ năm 1900 các bưu cục chuyển sang năm có 4 chữ số cho dễ phân biệt (giống như sự cố máy tính Y2K chúng ta từng gặp ở năm 2000). Sau năm 1900 lại trở về bình thường 2 chữ số.

Năm 1900 có 4 chữ số

6. Có nhiều dấu bị khuyết ngày tháng.

Các con dấu chỉ được thay thế cho tới khi mòn khiến việc hiển thị của chúng không còn được rõ. Và cũng bởi chiến tranh Pháp không gửi các con dấu qua nữa nên các con dấu cũ vẫn tiếp tục sử dụng cho dù bị mòn.

Dấu E2 Desrousseaux bị mất phần tháng